C# jest tonacją spotykaną we współczesnej muzyce rozrywkowej dość rzadko. Głównie dlatego, że enharmonicznym odpowiednikiem gamy C# jest gama Db (Des dur) – są to gamy o identycznym brzmieniu, ale różnym zapisie.
W takiej sytuacji tworząc muzykę w oparciu o te dźwięki można wybrać, czy stosować zapis oparty o dźwięki gamy C# czy Db. A ponieważ gama Db zawiera mniej znaków chromatycznych (5 bemoli) niż C# (7 krzyżyków) zapis w Db dur jest prostszy.
Punktem wyjścia do poznania akordów w tonacji C# jest gama C# zbudowana z dźwięków:
C# D# E# F# G# A# B# C#
Akordy w tonacji C# mogą zawierać tylko dźwięki z tej gamy.
Aby określić jakie akordy występują w tonacji C# możesz zastosować schemat:
- I ii iii IV V vi vii°
oznacza to, że akordy w tonacji durowej to kolejno akordy:
- durowy – molowy – molowy – durowy – durowy – molowy – zmniejszony
Stosując ten schemat do gamy C# otrzymamy akordy:
- I – C# – złożony z dźwięków C# E# G#
- ii – D#m – złożony z dźwięków D# F# A#
- iii – E#m – złożony z dźwięków E# G# B#
- IV – F# – złożony z dźwięków F# A# C#
- V – G# – złożony z dźwięków G# B# D#
- vi – A#m – złożony z dźwięków A# C# E#
- vii°– B#° – złożony z dźwięków B# D# F#
W ten sam sposób można określić również jakie akordy septymowe będą częścią tej tonacji. Schemat to:
- maj7 – m7 – m7 – maj7 – dom7 – m7 – m7(b5)
m7 – akord molowy septymowy
maj7 lub M7 – akord durowy septymowy
dom7 lub 7 – akord septymowy dominantowy
bm7(b5) – akord molowy septymowy z kwintą zmniejszoną
dim lub ° – akord zmniejszony (diminished)
Akordy septymowe w tonacji C# to:
- C#maj7 – złożony z dźwięków C# E# G# B#
- D#m7 – złożony z dźwięków D# F# A# C#
- E#m7 – złożony z dźwięków E# G# B# D#
- F#maj7 – złożony z dźwięków F# A# C# E#
- G#m7 – złożony z dźwięków G# B# D# F#
- A#m7 złożony z dźwięków A# C# E# G#
- B#m7(b5) – złożony z dźwięków B# D# F# A#
Najpopularniejsze progresje w tonacji C#:
- I – IV – V → C# F# G#
- I – vi – IV – V → C# A#m F# G#
- I – vi – ii – V → C# A#m E#m G#
- ii – V – I → D#m7 – G#7 – C#maj7
*W zapisie w systemie anglosaskim występuje dźwięk B, który obniżony o pół tonu zapisuje się jako Bb. W zapisie polskim funkcjonuje dźwięk H, który obniżony o pół tonu daje B. W związku z tym Bb (ang.) = B (pol.). Na tej stronie posługuję się wyłącznie zapisem międzynarodowym.