Poznajmy akordy występujące naturalnie w tonacji D# moll.
Punktem wyjścia do poznania akordów w tonacji D# moll jest gama D# molowa naturalna złożona z dźwięków:
D# E# F# G# A# B C#
Akordy w tonacji D# moll mogą zawierać tylko dźwięki z tej gamy. Zbudujemy je wykorzystując każdy kolejny dźwięk gamy jako dźwięk bazowy (prymę).
Aby określić jakie akordy występują w dowolnej tonacji molowej możesz zastosować schemat :
- I ii° III iv v VI VII
oznacza to, że akordy w tonacji molowej, zbudowane na kolejnych stopniach gamy, to kolejno akordy:
- durowy – zmniejszony – durowy – molowy – molowy – durowy – durowy
Stosując ten schemat do gamy D# moll otrzymamy akordy:
- I – D#m – złożony z dźwięków D# F# A#
- ii° – E#° – złożony z dźwięków E# G# B
- III – F# – złożony z dźwięków F# A# C#
- iv – G#m – złożony z dźwięków G# B D#
- v – A# – złożony z dźwięków A# C# E#
- VI – B* – złożony z dźwięków B D# F#
- VII – C# – złożony z dźwięków C# E# G#
W ten sam sposób można określić również jakie akordy septymowe będą częścią tej tonacji. Schemat to:
- m7 – m7(b5) – maj7 – m7 – m7 – maj7 – dom7
m7 – akord molowy septymowy
maj7 lub M7- akord durowy septymowy
dom7 lub 7 – akord septymowy dominantowy
m7(b5) – akord molowy septymowy z kwintą zmniejszoną (tzw. akord półzmniejszony)
dim lub ° – akord zmniejszony (diminished)
Akordy septymowe w tonacji D# moll to:
- I – D#m7 – złożony z dźwięków D# F# A# C#
- ii – E#m7(b5) – złożony z dźwięków E# G# B D#
- III – F#maj7 / F#M7 – złożony z dźwięków F# A# C# E#
- iv – G#m7 – złożony z dźwięków G# B D# F#
- v – A#m7 – złożony z dźwięków A# C# E# G#
- VI – Bmaj7* / BM7 – złożony z dźwięków B D# F# A
- VII – C#7 – złożony z dźwięków C# E# G# B
Należy przy tym zwrócić uwagę, że w tonacjach molowych często akord zbudowany na 5-tym stopniu zastępowany jest akordem durowym. Akord ten pochodzi ze skali molowej harmonicznej, w której siódmy stopień skali został podwyższony o pół tonu. Dzięki temu uzyskany został dźwięk prowadzący, rozwiązujący się na sąsiadującej tonice.
Najpopularniejsze progresje w tonacji D# moll:
- i – VI – III – VII (D#m – B – F# – C#)
- i – VI – VII (D#m – B – C#)
- i – iv – V – i (D#m – G#m – G# – D#m)
- i – III – VII – iv (D#m – F# – C# – G#m)
- i – VII – VI – V (D#m – C# – B – A#)
*W zapisie w systemie anglosaskim występuje dźwięk B, który obniżony o pół tonu zapisuje się jako Bb. W zapisie polskim funkcjonuje dźwięk H, który obniżony o pół tonu daje B. W związku z tym Bb (ang.) = B (pol.). Na tej stronie posługuję się wyłącznie zapisem międzynarodowym.