Poznajmy akordy występujące naturalnie w tonacji E moll.
Punktem wyjścia do poznania akordów w tonacji E moll jest gama E molowa naturalna złożona z dźwięków:
E F# G A B C D
Akordy w tonacji E moll mogą zawierać tylko dźwięki z tej gamy. Zbudujemy je wykorzystując każdy kolejny dźwięk gamy jako dźwięk bazowy (prymę).
Aby określić jakie akordy występują w dowolnej tonacji molowej możesz zastosować schemat :
- I ii° III iv v VI VII
oznacza to, że akordy w tonacji molowej, zbudowane na kolejnych stopniach gamy, to kolejno akordy:
- molowy – zmniejszony – durowy – molowy – molowy – durowy – durowy
Stosując ten schemat do gamy E moll otrzymamy akordy:
- I – Em – złożony z dźwięków E G B
- ii° – F#° – złożony z dźwięków F# A C
- III – G – złożony z dźwięków G B D
- iv – Am – złożony z dźwięków A C E
- v – Bm* – złożony z dźwięków B D F#
- VI – C – złożony z dźwięków C E G
- VII – D – złożony z dźwięków D F# A
W ten sam sposób można określić również jakie akordy septymowe będą częścią tej tonacji. Schemat to:
- m7 – m7(b5) – maj7 – m7 – m7 – maj7 – dom7
m7 – akord molowy septymowy
maj7 lub M7- akord durowy septymowy
dom7 lub 7 – akord septymowy dominantowy
m7(b5) – akord molowy septymowy z kwintą zmniejszoną (tzw. akord półzmniejszony)
dim lub ° – akord zmniejszony (diminished)
Akordy septymowe w tonacji E moll to:
- I – Em7 – złożony z dźwięków E G B D
- ii – F#m7(b5) – złożony z dźwięków F# A C E
- III – Gmaj7 / GM7 – złożony z dźwięków G B D F
- iv – Am7 – złożony z dźwięków A C E G
- v – Bm7* – złożony z dźwięków B D F# A
- VI – Cmaj7 – złożony z dźwięków C E G B
- VII – D7 – złożony z dźwięków D F# A C
Należy przy tym zwrócić uwagę, że w tonacjach molowych często akord zbudowany na 5-tym stopniu zastępowany jest akordem durowym. Akord ten pochodzi ze skali molowej harmonicznej, w której siódmy stopień skali został podwyższony o pół tonu. Dzięki temu uzyskany został dźwięk prowadzący, rozwiązujący się na sąsiadującej tonice.
Najpopularniejsze progresje w tonacji E moll:
- i – VI – III – VII (Em – C – G – D)
- i – VI – VII (Em – C – D)
- i – iv – V – i (Em – Am- B – Em)
- i – III – VII – iv (Em – G – D – Am)
- i – VII – VI – V (Em – D – C – B)
*W zapisie w systemie anglosaskim występuje dźwięk B, który obniżony o pół tonu zapisuje się jako Bb. W zapisie polskim funkcjonuje dźwięk H, który obniżony o pół tonu daje B. W związku z tym Bb (ang.) = B (pol.). Na tej stronie posługuję się wyłącznie zapisem międzynarodowym.