Poznajmy akordy występujące naturalnie w tonacji F (F-dur).
Punktem wyjścia do poznania akordów w tonacji F jest gama F durowa złożona z dźwięków:
F G A Bb C D E
Akordy w tonacji F-dur mogą zawierać tylko dźwięki z tej gamy. Zbudujemy je wykorzystując każdy kolejny dźwięk gamy jako dźwięk bazowy (prymę).
Aby określić jakie akordy występują w dowolnej tonacji durowej możesz zastosować schemat :
- I ii iii IV V vi vii°
oznacza to, że akordy w tonacji durowej, zbudowane na kolejnych stopniach gamy, to kolejno akordy:
- durowy – molowy – molowy – durowy – durowy – molowy – zmniejszony
Stosując ten schemat do gamy F-dur otzymamy akordy:
- I – F – złożony z dźwięków F A C
- ii – Gm – złożony z dźwięków G Bb D
- iii – Am – złożony z dźwięków A C E
- IV – Bb* – złożony z dźwięków Bb D F
- V – C – złożony z dźwięków C E G
- vi – Dm – złożony z dźwięków D F A
- vii° – E° – złożony z dźwięków E G Bb
W ten sam sposób można określić również jakie akordy septymowe będą częścią tej tonacji. Schemat to:
- maj7 – m7 – m7 – maj7 – dom7 – m7 – m7(b5)
m7 – akord molowy septymowy
maj7 lub M7- akord durowy septymowy
dom7 lub 7 – akord septymowy dominantowy
m7(b5) – akord molowy z septymą małą i kwintą zmniejszoną (tzw. akord półzmniejszony)
dim lub ° – akord zmniejszony (diminished)
Akordy septymowe w tonacji F-dur to:
- I – Fmaj7 / FM7 – złożony z dźwięków F A C E
- ii – Gm7 – złożony z dźwięków G Bb D F
- iii – Am7 – złożony z dźwięków A C E G
- IV – Bbmaj7 / BbM7 – złożony z dźwięków Bb D F A
- V – C7 – złożony z dźwięków C E G Bb
- vi – Dm7 – złożony z dźwięków D F A C
- vii° – Em7(b5) – złożony z dźwięków E G Bb D
Najpopularniejsze progresje w tonacji F-dur:
- I – IV – V → F – Am – Bb
- I – vi – IV – V → F Dm Bb C
- I – vi – ii – V → F Dm Am C
- ii – V – I → Am7 – C7– Fmaj7
*W zapisie w systemie anglosaskim występuje dźwięk B, który obniżony o pół tonu zapisuje się jako Bb. W zapisie polskim funkcjonuje dźwięk H, który obniżony o pół tonu daje B. W związku z tym Bb (ang.) = B (pol.). Na tej stronie posługuję się wyłącznie zapisem międzynarodowym.