Poznajmy akordy występujące naturalnie w tonacji F# (Fis-dur).
Punktem wyjścia do poznania akordów w tonacji F# jest gama F# durowa złożona z dźwięków:
F# G# A# B C# D# E#
Akordy w tonacji F# mogą zawierać tylko dźwięki z tej gamy. Zbudujemy je wykorzystując każdy kolejny dźwięk gamy jako dźwięk bazowy (prymę).
Aby określić jakie akordy występują w dowolnej tonacji durowej możesz zastosować schemat :
- I ii iii IV V vi vii°
oznacza to, że akordy w tonacji durowej, zbudowane na kolejnych stopniach gamy, to kolejno akordy:
- durowy – molowy – molowy – durowy – durowy – molowy – zmniejszony
Stosując ten schemat do gamy F# otrzymamy akordy:
- I – F# – złożony z dźwięków F# A# C#
- ii – G#m – złożony z dźwięków G# B D#
- iii – A#m – złożony z dźwięków A# C# E#
- IV – B* – złożony z dźwięków B D# F#
- V – C# – złożony z dźwięków C# E# G#
- vi – D#m – złożony z dźwięków D# F# A#
- vii° – E#° – złożony z dźwięków E# G# B
W ten sam sposób można określić również jakie akordy septymowe będą częścią tej tonacji. Schemat to:
- maj7 – m7 – m7 – maj7 – dom7 – m7 – m7(b5)
m7 – akord molowy septymowy
maj7 lub M7- akord durowy septymowy
dom7 lub 7 – akord septymowy dominantowy
m7(b5) – akord molowy z septymą małą i kwintą zmniejszoną (tzw. akord półzmniejszony)
dim lub ° – akord zmniejszony (diminished)
Akordy septymowe w tonacji F# to:
- I – F#maj7 / F#M7 – złożony z dźwięków F# A# C# E#
- ii – G#m7 – złożony z dźwięków G B D F
- iii – A#m7 – złożony z dźwięków A C E G
- IV – Bmaj7 – złożony z dźwięków B D F A
- V – C#7 – złożony z dźwięków C E G B
- vi – D#m7 – złożony z dźwięków D F A C
- vii° – E#m7(b5) – złożony z dźwięków E G B D
Najpopularniejsze progresje w tonacji F#:
- I – IV – V → F# – A#m – B
- I – vi – IV – V → F# D#m B C#
- I – vi – ii – V → F# D#m A#m C#
- ii – V – I → A#m7 – C#7– F#maj7
*W zapisie w systemie anglosaskim występuje dźwięk B, który obniżony o pół tonu zapisuje się jako Bb. W zapisie polskim funkcjonuje dźwięk H, który obniżony o pół tonu daje B. W związku z tym Bb (ang.) = B (pol.). Na tej stronie posługuję się wyłącznie zapisem międzynarodowym.